Będąc w Zambii na misjach, organizowałem również warsztaty o przedsiębiorczości. Moja parafia była położona w biednej dzielnicy na obrzeżach Lusaki. Chciałem swoim parafianom pokazać, że najlepszym sposobem wyjścia z biedy są praca i rozwijanie otrzymanych od Boga talentów. Pamiętam dobrze warsztaty w Lindzie, na których miejscowy stolarz postawił pytanie: „Pewnego dnia postanowiłem rozwinąć mój biznes. Zainwestowałem skromne oszczędności i zrobiłem nowy model fotela. Wystawiłem komplet razem z ławą. Były to najlepsze meble, jakie kiedykolwiek zrobiłem. Ludzie przychodzili, podziwiali, ale nikt nie chciał kupić. Dlaczego?”. Była to dla mnie okazja, by wytłumaczyć na tym przykładzie laborystyczną teorię wartości. Karol Marks twierdził, […]
Czytaj więcejMore TagKategoria: Ekonomia
Wirusa nie można zabić
Czy wirusa da się zabić? Nie, ponieważ nie jest on organizmem żywym. Można, jeżeli przyjmiemy definicję funkcjonalną. Nie można jednak na powierzchni płaskiej, ponieważ tam go nie ma. Kiedyś podobno rząd podjął decyzję o zamknięciu siłowni na podstawie artykułu w „Nature”. Dzisiaj czasopisma naukowe i gazety, jak np. „New York Times”, drukują artykuły, w których badania naukowe sugerują, że ryzyko zakażenia SARS-CoV-2 przez zanieczyszczone powierzchnie jest niskie i generalnie mniejsze niż 1 na 10 tys. I nie jest to wiedza nowa. Wspomniany „Nature” donosi, że światowa sprzedaż środków do dezynfekcji w ubiegłym roku wzrosła o ponad 30 proc. w porównaniu […]
Czytaj więcejMore TagEinsteina z tego nie będzie
Zauważyłem ostatnio wielkie przydrożne billboardy reklamujące dotacje na innowacje z Funduszu Europejskiego. Pomijając aspekt moralny wszelkich dotacji, samo hasło „Nie musisz być Einsteinem” jest nietrafione. Jeżeli miałbym już pomagać, to tylko komuś, kto jest zdolny i ma pomysł, a brakuje mu pieniędzy. Państwowe dotacje, które są przymusowym transferem pieniędzy od jednej grupy do innej, biorą przedsiębiorcy, którzy sami nie potrafiliby poradzić sobie na rynku z konkurencją poprzez dostarczanie dobrych towarów lub usług. To wpadnięcie z deszczu pod rynnę. Taki łatwy zastrzyk gotówki zabijają przedsiębiorczą inicjatywę i rynkową czujność. Ze środków unijnych korzystają także proboszczowie, gdy remontują zabytkowe boczne ołtarze, które […]
Czytaj więcejMore TagWładza podatkowa to władza niszczenia
Siostra Małgorzata Borkowska OSB, historyk życia zakonnego i tłumaczka, ma rację, że Jezus nie okazał szczególnego zainteresowania ustrojem państwa, w którym żył. Nie okazał też najmniejszej ochoty do wprowadzania teokracji, kiedy rozentuzjazmowany tłum wpadł na pomysł, żeby Go obrać królem. Odnosząc się do dyskusji faryzeuszy z Jezusem w sprawie podatku, siostra dalej pisze, że cezar ma prawo do bicia własnej monety i ściągania podatków, ponieważ buduje drogi i dba o bezpieczeństwo, a na to wszystko potrzebuje funduszy. Nie oznacza to jednak, że każdy podatek to rzecz dobra i chrześcijanin dla świętego spokoju powinien go płacić, nie przejmując się, że te […]
Czytaj więcejMore TagOdwieczna pokusa trzeciej drogi
Jan Paweł II w encyklice Sollicitudo rei socialis (Troska o sprawy społeczne) pisał, że celem katolickiej nauki społecznej nie jest wypracowanie jakiegoś optymalnego ustroju polityczno-gospodarczego. Nie jest nim „trzecia droga pomiędzy liberalnym kapitalizmem i marksistowskim kolektywizmem”. Pokusa zbudowania lepszego świata pojawia się jednak w każdym pokoleniu. Nie byli od niej wolni nawet Apostołowie, którzy pod Królestwem Bożym mieli na myśli to ziemskie. Pod koniec ubiegłego wieku politycy chcieli zbudować coś pośredniego między socjalizmem i kapitalizmem. Twierdzili, że nie ma systemu bez wad. Socjalizm ogranicza wolność gospodarczą i wprowadza monopol państwa, a kapitalizm jest przyczyną bezrobocia i dysproporcji dochodów. Pomysły wielu […]
Czytaj więcejMore TagInterwencjonizm w natarciu
Papież Franciszek często powtarza, że rynek nie rozwiązuje wszystkich problemów. Ma rację, ale liberałowie nigdy tak nie twierdzili. Papież mówi, że obecna gospodarka jest chora i należy ją uzdrowić. Tak mówią również liberałowie. Kogo w takim razie papież ma na myśli? Natknąłem się ostatnio na artykuł nieżyjącego już etyka Tadeusza Ślipki SJ, w którym polemizuje on z liberalnym podejściem do własności prywatnej. Autor podaje na początku akapitu trzy nazwiska: Mises, Hayek i Rothbard. Problem polega na tym, że jest to polemika raczej z jego własną interpretacją liberalizmu niż z samym liberalizmem. Zajrzyjmy do „Ludzkiego działania”. Ludwig von Mises nie mówi […]
Czytaj więcejMore TagZ tyłu sklepu
Centrum Medyczne Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego znalazło się pod koniec ubiegłego roku w ogniu krytyki po podaniu szczepionki przeciw Covid-19 pewnej grupie artystów i polityków. W grupie, która miał być zaszczepiona w pierwszej kolejności, mieli znaleźć się pracownicy medyczni. Dyrekcja CM WUM tłumaczyła się, że wszystko odbyło w ramach akcji promocyjnej zachęcającej Polaków do szczepień. Tłumaczenia tłumaczeniami, ale do dziś cała sprawa nie została wyjaśniona. Nie byłoby tej całej dyskusji o załatwieniu sobie szczepionki poza kolejką, gdyby w naszym kraju była zachowana instytucja wolnego rynku. Nie byłoby teorii spiskowych. Nie byłoby podziału na proszczepionkowców i antyszczepionkowców. Szczepiliby się ci, którzy chcą, […]
Czytaj więcejMore TagPrzeciwieństwem zysku jest strata
Obecny minister edukacji i nauki, Przemysław Czarnek, powiedział w wywiadzie dla Gościa Niedzielnego, że papieskie encykliki społeczne Jana Pawła II mogłyby się stać elementami szkolnych podręczników. Minister ma między innymi na myśli etyczny wymiar wolnego rynku, o którym papież pisze w encyklice Centesimus annus, najbardziej prorynkowym dokumencie Kościoła. Pomysł jest dobry. Pomógłby walczyć z niektórymi stereotypami w dziedzinie ekonomii. „Gdy przedsiębiorstwo wytwarza zysk, oznacza to, że czynniki produkcyjne zostały właściwie zastosowane” (CA 35) czytamy w papieskiej encyklice. Papież ma rację. Przedsiębiorcy kierują się zyskiem i trudno wyobrazić sobie sytuację, w której mogliby funkcjonować na innych zasadach. Każdy człowiek myśli w […]
Czytaj więcejMore TagDlaczego złoto było dobrym pieniądzem?
Objawienie Pańskie w Kościele katolickim obchodzone jest 6-go stycznia. W katolickiej tradycji święto to znane jest pod nazwą Trzech Króli. Trzech mędrców przyszło ze Wschodu, by pokłonić się Jezusowi. Nie przyszli z psutymi rękami. Przynieśli złoto, kadzidło i mirrę. Złoto przyniesiono, ponieważ symbolizowało jego królewską władzę nad światem, kadzidło oznaczało jego boskość, a mirra była zapowiedzią śmierci na krzyżu. Co stało się później ze złożonymi darami? Święty Mateusz jako jedyny z Ewangelistów opisuje ucieczkę Świętej Rodziny do Egiptu. Życie Jezusa było w niebezpieczeństwie. Król Herod Wielki postanowił zabić nowonarodzonego Jezusa. Dowiedział się od trzech mędrców ze Wschodu, że w Betlejem […]
Czytaj więcejMore TagEkonomia Franciszka bez własności prywatnej
W najnowszej encyklice Fratelli tutti papież Franciszek pisze, że “prawo do własności prywatnej może być uznane jedynie za wtórne prawo naturalne i wywodzi się z zasady powszechnego przeznaczenia dóbr stworzonych”. Papież ostrzega nas, że “prawa wtórne stawiane są ponad prawa priorytetowe i pierwotne”. Patrząc na najnowszy film Światowego Forum Ekonomicznego, widzę inne zagrożenie. Fundacja, która organizuje coroczne spotkanie dla liderów światowego biznesu i polityki w Davos, wypuściła w tym roku film, który zawiera osiem prognoz na najbliższą przyszłość. Pierwsza z nich brzmi: “Nie będziesz posiadał niczego i będziesz szczęśliwy”. Co brzmi dziwnie zgodnie z określeniem najważniejszego celu komunizmu, którym jest […]
Czytaj więcejMore Tag