Kategoria: Ekonomia

W mediach głównego nurtu panowała cisza na temat protestów kierowców ciężarówek w Ottawie. Nie dziwi mnie więc fakt, że trwa ona dalej po wprowadzeniu przez rząd federalny Justina Trudeau stanu wyjątkowego na mocy ustawy o sytuacjach nadzwyczajnych. Jason T. Kenney, premier prowincji Alberta, zapowiedział wniesienie do sądu skargi przeciw rządowi w Ottawie. Działania premiera Trudeau są według niego nieproporcjonalne, naruszają naturalną sprawiedliwość, wkraczają w jurysdykcję prowincji i tworzą niebezpieczny precedens. Na dziś jeszcze trzy inne prowincje odcinają się od działań rządu w Ottawie. Kanada to kraj migrantów. Ludzie z różnych stron świata przyjeżdżali tam w poszukiwaniu lepszego życia. Każdy ma […]

Nowy Ład nie zaczyna się dobrze. Poseł PiS Kazimierz Smoliński na początku stycznia w telewizyjnej debacie powiedział, że rząd chce wprowadzić ceny regulowane na podstawowe artykuły spożywcze. Był to tylko jego prywatny pomysł, ale pozostali uczestnicy debaty zdążyli zrobić wielkie oczy i pootwierali usta ze zdziwienia. Byłem zaskoczony ich reakcją, ponieważ nasze rządy od zawsze interweniowały w gospodarkę. Nie tylko obecny rząd, ale wszystkie pozostałe po tzw. ustawie Wilczka, która liberalizowała życie gospodarcze w Polsce, rozpoczęły proces ograniczania i regulowania tego liberalizmu. Każdy rząd może wprowadzić dowolne prawo na swoim suwerennym terytorium, ograniczyć konsumpcję, wprowadzać zasiłki socjalne, podwyższyć podatki, wprowadzić […]

Jak donosi The Wall Street Journal, część największych amerykańskich szpitali zrezygnowała z obowiązkowych szczepień pracowników przeciw COVID-19. Decyzje podjęto po tym, jak pojawiły się problemy z podażą pracowników. Amerykańskie szpitale walczyły nie tylko o pielęgniarki, ale także o techników i dozorców. Sam chirurg nie zrobi operacji. Skomplikowana operacja wymaga dzisiaj społecznej współpracy i inteligentnego podziału pracy opartego na rynkowym rachunku ekonomicznym. Zdrowy rozsądek podpowiada, że o podjęciu pracy decydują również czynniki pozaekonomiczne. Są ludzie, którzy nie decydują się na podjęcie pracy, która byłaby sprzeczna z ich religijnymi, moralnymi lub politycznymi przekonaniami. Nie biorą każdej pracy, ponieważ mogą czekać. Czekają także […]

Przemawiając podczas uroczystego rozpoczęcia nowego roku akademickiego na Uniwersytecie Wrocławskim premier Mateusz Morawiecki powiedział, że w ekonomii – inaczej niż w fizyce – nie ma powszechnie obowiązujących praw, jak chociażby prawo grawitacji. – Jest zbyt wiele współzależności, by ująć je w jednym systemie – dodał. Zjawiska gospodarcze są złożone i należy premierowi przyznać rację, że trudno je ująć w jeden system. Friedrich A. von Hayek mówił, że wiedza w ekonomii jest rozproszona i jeden umysł nie jest w stanie ogarnąć skomplikowanego działania popytu, podaży i cen. Taką wiedzę posiadają działające na rynku jednostki, ale jest ona cząstkowa i często nawet […]

Muzeum Mt 5,14 Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego w Warszawie zorganizowało przed beatyfikacją konferencję na temat pracy w myśli Prymasa. Po moim wykładzie o wpływie życia duchowego na jakość pracy padło jedno pytanie. Redaktor Rafał Woś zapytał, w czym przeszkadza mi centralny planista. Myślę, że najlepiej zajrzeć do książki „Duch pracy ludzkiej”, którą Wyszyński wydał tuż u progu swojej biskupiej posługi w 1946 r. Wielu kojarzy Wyszyńskiego jako przedstawiciela lewicy społeczno-gospodarczej. Lektura książki o pracy pokazuje jednak, że w zasadniczych kwestiach Wyszyńskiemu bliżej do ducha kapitalizmu. Podstawą gospodarki wolnorynkowej jest poszanowanie dla własności prywatnej. Wyszyński przypomina klasyczna naukę Kościoła […]

Komisja Europejska upubliczniła pakiet dwunastu dyrektyw pod enigmatyczną nazwą „Fit for 55”. Unijni urzędnicy już za nas zdecydowali, że samochody nie są dobrem niezbędnym do życia. Za paliwo będziemy musieli zapłacić znacznie drożej, a wszystko dla walki z emisją gazów cieplarnianych. Z klimatem nie należy jednak walczyć. Tak twierdzi Bjørn Lomborg, autor książki „The Skeptical Environmentalist”. Klimat się zmienia, ale człowiek ma na to znikomy wpływ. Prawdopodobieństwo, że uda się nam te zmiany zatrzymać, jest także niewielkie. Nie warto w to inwestować naszego kapitału, który powinien być przeznaczony na inne, ważniejsze dla świata cele. Do klimatu można się zaadoptować. Tak […]

5 lipca świętowano w Pekinie stulecie istnienia  Komunistycznej Partii Chin. Z tej okazji Xi Jinping, sekretarz generalny Komitetu Centralnego KPCh, ogłosił, że pierwszy stuletni cel stworzenia średniozamożnego społeczeństwa we wszystkich jego aspektach został zrealizowany. Dla opisania tego celu KPCh posługuje się zakorzenionym w tradycyjnej kulturze chińskim pojęciem xiaokang shehui. Nawiązanie do konfucjanizmu jako modelu etycznego wypełnia pustkę ideologiczną i jest elementem integrującym chińskie społeczeństwo. Wartość chińskiego PKB w przeliczeniu na jednego mieszkańca wynosi obecnie ponad 10 tys. dol. Wielu komentatorów pojęcie xiaokang shehui tłumaczy jako klasę średnią. Po niedawnym oświadczeniu wiceministra finansów Piotra Patkowskiego wszystko jest możliwe. Od teraz zarobki […]

W Rzeszowie odbyły się niedawno wybory na prezydenta tego miasta. Startowało czterech kandydatów. Na ostatnim miejscu znalazł się kandydat, który jako jedyny swojej kampanii nie budował na centralnej redystrybucji dochodów. Otrzymał tylko 9,15 proc. głosów. Wychodzi na to, że tylko co dziesiąty rzeszowianin nie pożąda rzeczy bliźniego swego. Taki model państwa dominuje dzisiaj we współczesnych rozwiniętych krajach Zachodu. Zbudowany jest na błędnej koncepcji człowieka i dobrze, że zostało to w końcu dostrzeżone przez polskich biskupów. Rada Społeczna Episkopatu przygotowała projekt dokumentu pt. „Przestrzeń wspólnej nadziei, przestrzeń dobra wspólnego”, który był omawiany podczas ostatniego zebrania plenarnego KEP w Kalwarii Zebrzydowskiej. Dokument […]

Abstract. What can an economist and agnostic tell a theologian about man? In contrast to mainstream economics, which today dominate all universities in the world, Ludwig von Mises (+1973) is interested in real man in action, not a fictitious homo oeconomicus. At one time Gregory M. A. Gronbacher (1998), an American philosopher, proposed a synthesis of Christian personalism  with the free market economy developed by the Austrian School of Economics. His idea prompted me to use Mises’s praxeology to understand and describe human action  in  the  socio-economic  sphere  from  the  perspective  of Catholic  Social Teaching. At that time I understood […]