Przemawiając podczas uroczystego rozpoczęcia nowego roku akademickiego na Uniwersytecie Wrocławskim premier Mateusz Morawiecki powiedział, że w ekonomii – inaczej niż w fizyce – nie ma powszechnie obowiązujących praw, jak chociażby prawo grawitacji. – Jest zbyt wiele współzależności, by ująć je w jednym systemie – dodał. Zjawiska gospodarcze są złożone i należy premierowi przyznać rację, że trudno je ująć w jeden system. Friedrich A. von Hayek mówił, że wiedza w ekonomii jest rozproszona i jeden umysł nie jest w stanie ogarnąć skomplikowanego działania popytu, podaży i cen. Taką wiedzę posiadają działające na rynku jednostki, ale jest ona cząstkowa i często nawet […]
Czytaj więcejMore TagKategoria: Ekonomia
Duch pracy ludzkiej
Muzeum Mt 5,14 Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego w Warszawie zorganizowało przed beatyfikacją konferencję na temat pracy w myśli Prymasa. Po moim wykładzie o wpływie życia duchowego na jakość pracy padło jedno pytanie. Redaktor Rafał Woś zapytał, w czym przeszkadza mi centralny planista. Myślę, że najlepiej zajrzeć do książki „Duch pracy ludzkiej”, którą Wyszyński wydał tuż u progu swojej biskupiej posługi w 1946 r. Wielu kojarzy Wyszyńskiego jako przedstawiciela lewicy społeczno-gospodarczej. Lektura książki o pracy pokazuje jednak, że w zasadniczych kwestiach Wyszyńskiemu bliżej do ducha kapitalizmu. Podstawą gospodarki wolnorynkowej jest poszanowanie dla własności prywatnej. Wyszyński przypomina klasyczna naukę Kościoła […]
Czytaj więcejMore TagEkologia może być prywatna
Komisja Europejska upubliczniła pakiet dwunastu dyrektyw pod enigmatyczną nazwą „Fit for 55”. Unijni urzędnicy już za nas zdecydowali, że samochody nie są dobrem niezbędnym do życia. Za paliwo będziemy musieli zapłacić znacznie drożej, a wszystko dla walki z emisją gazów cieplarnianych. Z klimatem nie należy jednak walczyć. Tak twierdzi Bjørn Lomborg, autor książki „The Skeptical Environmentalist”. Klimat się zmienia, ale człowiek ma na to znikomy wpływ. Prawdopodobieństwo, że uda się nam te zmiany zatrzymać, jest także niewielkie. Nie warto w to inwestować naszego kapitału, który powinien być przeznaczony na inne, ważniejsze dla świata cele. Do klimatu można się zaadoptować. Tak […]
Czytaj więcejMore TagNie wszyscy muszą mieć tak samo
5 lipca świętowano w Pekinie stulecie istnienia Komunistycznej Partii Chin. Z tej okazji Xi Jinping, sekretarz generalny Komitetu Centralnego KPCh, ogłosił, że pierwszy stuletni cel stworzenia średniozamożnego społeczeństwa we wszystkich jego aspektach został zrealizowany. Dla opisania tego celu KPCh posługuje się zakorzenionym w tradycyjnej kulturze chińskim pojęciem xiaokang shehui. Nawiązanie do konfucjanizmu jako modelu etycznego wypełnia pustkę ideologiczną i jest elementem integrującym chińskie społeczeństwo. Wartość chińskiego PKB w przeliczeniu na jednego mieszkańca wynosi obecnie ponad 10 tys. dol. Wielu komentatorów pojęcie xiaokang shehui tłumaczy jako klasę średnią. Po niedawnym oświadczeniu wiceministra finansów Piotra Patkowskiego wszystko jest możliwe. Od teraz zarobki […]
Czytaj więcejMore TagNie pożądaj żadnej rzeczy bliźniego twego
W Rzeszowie odbyły się niedawno wybory na prezydenta tego miasta. Startowało czterech kandydatów. Na ostatnim miejscu znalazł się kandydat, który jako jedyny swojej kampanii nie budował na centralnej redystrybucji dochodów. Otrzymał tylko 9,15 proc. głosów. Wychodzi na to, że tylko co dziesiąty rzeszowianin nie pożąda rzeczy bliźniego swego. Taki model państwa dominuje dzisiaj we współczesnych rozwiniętych krajach Zachodu. Zbudowany jest na błędnej koncepcji człowieka i dobrze, że zostało to w końcu dostrzeżone przez polskich biskupów. Rada Społeczna Episkopatu przygotowała projekt dokumentu pt. „Przestrzeń wspólnej nadziei, przestrzeń dobra wspólnego”, który był omawiany podczas ostatniego zebrania plenarnego KEP w Kalwarii Zebrzydowskiej. Dokument […]
Czytaj więcejMore TagLudwig von Mises’s Praxeology as the Foundation of Christian Economic Personalism
Abstract. What can an economist and agnostic tell a theologian about man? In contrast to mainstream economics, which today dominate all universities in the world, Ludwig von Mises (+1973) is interested in real man in action, not a fictitious homo oeconomicus. At one time Gregory M. A. Gronbacher (1998), an American philosopher, proposed a synthesis of Christian personalism with the free market economy developed by the Austrian School of Economics. His idea prompted me to use Mises’s praxeology to understand and describe human action in the socio-economic sphere from the perspective of Catholic Social Teaching. At that time I understood […]
Czytaj więcejMore TagNie każdy artysta jest geniuszem
Będąc w Zambii na misjach, organizowałem również warsztaty o przedsiębiorczości. Moja parafia była położona w biednej dzielnicy na obrzeżach Lusaki. Chciałem swoim parafianom pokazać, że najlepszym sposobem wyjścia z biedy są praca i rozwijanie otrzymanych od Boga talentów. Pamiętam dobrze warsztaty w Lindzie, na których miejscowy stolarz postawił pytanie: „Pewnego dnia postanowiłem rozwinąć mój biznes. Zainwestowałem skromne oszczędności i zrobiłem nowy model fotela. Wystawiłem komplet razem z ławą. Były to najlepsze meble, jakie kiedykolwiek zrobiłem. Ludzie przychodzili, podziwiali, ale nikt nie chciał kupić. Dlaczego?”. Była to dla mnie okazja, by wytłumaczyć na tym przykładzie laborystyczną teorię wartości. Karol Marks twierdził, […]
Czytaj więcejMore TagWirusa nie można zabić
Czy wirusa da się zabić? Nie, ponieważ nie jest on organizmem żywym. Można, jeżeli przyjmiemy definicję funkcjonalną. Nie można jednak na powierzchni płaskiej, ponieważ tam go nie ma. Kiedyś podobno rząd podjął decyzję o zamknięciu siłowni na podstawie artykułu w „Nature”. Dzisiaj czasopisma naukowe i gazety, jak np. „New York Times”, drukują artykuły, w których badania naukowe sugerują, że ryzyko zakażenia SARS-CoV-2 przez zanieczyszczone powierzchnie jest niskie i generalnie mniejsze niż 1 na 10 tys. I nie jest to wiedza nowa. Wspomniany „Nature” donosi, że światowa sprzedaż środków do dezynfekcji w ubiegłym roku wzrosła o ponad 30 proc. w porównaniu […]
Czytaj więcejMore TagEinsteina z tego nie będzie
Zauważyłem ostatnio wielkie przydrożne billboardy reklamujące dotacje na innowacje z Funduszu Europejskiego. Pomijając aspekt moralny wszelkich dotacji, samo hasło „Nie musisz być Einsteinem” jest nietrafione. Jeżeli miałbym już pomagać, to tylko komuś, kto jest zdolny i ma pomysł, a brakuje mu pieniędzy. Państwowe dotacje, które są przymusowym transferem pieniędzy od jednej grupy do innej, biorą przedsiębiorcy, którzy sami nie potrafiliby poradzić sobie na rynku z konkurencją poprzez dostarczanie dobrych towarów lub usług. To wpadnięcie z deszczu pod rynnę. Taki łatwy zastrzyk gotówki zabijają przedsiębiorczą inicjatywę i rynkową czujność. Ze środków unijnych korzystają także proboszczowie, gdy remontują zabytkowe boczne ołtarze, które […]
Czytaj więcejMore TagWładza podatkowa to władza niszczenia
Siostra Małgorzata Borkowska OSB, historyk życia zakonnego i tłumaczka, ma rację, że Jezus nie okazał szczególnego zainteresowania ustrojem państwa, w którym żył. Nie okazał też najmniejszej ochoty do wprowadzania teokracji, kiedy rozentuzjazmowany tłum wpadł na pomysł, żeby Go obrać królem. Odnosząc się do dyskusji faryzeuszy z Jezusem w sprawie podatku, siostra dalej pisze, że cezar ma prawo do bicia własnej monety i ściągania podatków, ponieważ buduje drogi i dba o bezpieczeństwo, a na to wszystko potrzebuje funduszy. Nie oznacza to jednak, że każdy podatek to rzecz dobra i chrześcijanin dla świętego spokoju powinien go płacić, nie przejmując się, że te […]
Czytaj więcejMore Tag