Motto tegorocznego orędzia papieskiego na Światowy Dzień Migranta i Uchodźcy (obchodzony będzie w tym roku 25 września) to fragment z listu św. Pawła Apostoła do Hebrajczyków: „Nie mamy tutaj trwałego miasta, ale szukamy tego, które ma przyjść” (Hbr 13, 14).
Papież Franciszek odwołuje się w swoim orędziu zatytułowanym „Budować przyszłości z migrantami i uchodźcami” do nauczania Kościoła, które jest zawarte w dokumencie „Erga migrantem Caritas Christi” („Miłość Chrystusa do migrantów”) z 2004 r.: „Współczesne migracje mogą zostać uznane jako wezwanie do budowania Królestwa Bożego, które już dziś w tajemniczy sposób jest zapoczątkowane w Kościele (por. KK 9)”.
Franciszek na migrantów i uchodźców patrzy z perspektywy religijnej i teologicznej. Ojczyzna ucznia Chrystusa znajduje się w niebie, więc z teologicznego punktu widzenia każdy na ziemi jest tylko pielgrzymem. To dlatego wszyscy migranci są przez Kościół postrzegani jako ludzie, którzy są w drodze do określonego celu.
Orędzie papieża Franciszka zawiera sześć podtematów i pokazuje, w jaki sposób migranci i uchodźcy mogą przyczynić się – teraz i w przyszłości – do społecznego, gospodarczego, kulturalnego i duchowego rozwoju społeczeństw oraz wspólnot kościelnych. Budowanie wspólnie z migrantami i uchodźcami Królestwa Bożego zależy od osobistego zaangażowania, ma opierać się na sprawiedliwości, musi mieć charakter inkluzywny, wykorzystujący wszystkie talenty i piękno tego świata wypływające z kulturowych różnic, ma być otwarte na nowe perspektywy i nowego ożywczego ducha, jakiego do przyjmujących wspólnot wnoszą migrujący katolicy.
Nauczanie Franciszka jest w całości kontynuacją nauczania jego poprzedników. Święty Jan Paweł II w orędziu z 1996 r. podkreślał mocno, że Kościół jest sakramentem jedności dla całej ludzkiej rodziny oraz miejscem, gdzie migranci, których sytuacja wobec prawa jest nieuregulowana, powinni być przyjęci i uznani za braci i siostry. Zadaniem diecezji jest zmobilizować swoje działania w taki sposób, by przyjąć te osoby z miłością do własnych wspólnot. Wcześniej w encyklice misyjnej „Redemptoris missio” polski papież zwracał uwagę, że zadaniem lokalnego Kościoła jest wciągnięcie cudzoziemców, którzy nie są chrześcijanami, w krąg swojej apostolskiej troski (por. RM, 37).
Tegoroczne orędzie będzie z pewnością w Polsce odczytywane w kontekście wydarzeń na Ukrainie. Warto pamiętać o tym, by perspektywy politycznej nie mieszać z perspektywą teologiczną. Temat tegorocznego orędzia został sformułowany przez Watykańską Dykasterię ds. Integralnego Rozwoju Człowieka 22 lutego br., a więc dwa dni przed wybuchem wojny na Ukrainie. Nie zmienia to niczego w odbiorze tego orędzia, ponieważ ma ono charakter uniwersalny. Warto pamiętać, że na świecie jest prawie 100 mln ludzi, którzy zostali zmuszeni do opuszczenia swoich domów.